Terapia TSR
"Jeśli coś działa, rób tego więcej. Jeśli coś nie działa, rób coś innego. Jeśli coś się nie zepsuło, nie naprawiaj tego."
Steve de Shazer
Terapia TSR (ang. Solution Focused Brief Therapy)
Terapia TSR (ang. Solution Focused Brief Therapy) jest nurtem terapii krótkoterminowej. Koncentruje się na realizacji celów klienta bez potrzeby analizowania jego przeszłości oraz przyczyn aktualnej sytuacji życiowej. W podejściu skoncentrowanym na rozwiązaniu podstawowym założeniem jest to, że klient posiada odpowiednie zasoby do osiągnięcia celu. Ten typ terapii skupia się na silnych stronach i zasobach, zamiast analizy deficytów i źródeł różnych problemów w historii klienta.
Model terapii skoncentrowanej na rozwiązaniach zakłada, że Klient jest ekspertem od swojego życia i to właśnie on posiada niezbędne narzędzia, wiedzę, mocne strony i zasoby do uporania się z problemem i osiągnięcia celu. Między klientem, a terapeutą nawiązywana jest relacja partnerska, w której terapeuta wspiera i pomaga w odnalezieniu właściwej drogi. W podejściu TSR równorzędny charakter relacji dodaje pewności siebie i wzmacnia osobę korzystającą z terapii.
Kolejnym ważnym założeniem jest brak „wadliwości” klienta. W związku z tym, osoba korzystająca z wsparcia, określana jest mianem klienta, a nie pacjenta (osoby chorej z deficytami).
Nurt ten umożliwia realizację terapii indywidualnej oraz grupowej. Sesje mogą odbywać się stacjonarnie w gabinecie lub zdalnie w formie psychoterapii online.
Główne założenia terapii skoncentrowanej na rozwiązaniach
Terapia skoncentrowana na rozwiązaniach stosuje następujące podstawowe założenia:
- klient jest znawcą swego życia i potrzebuje tylko wsparcia;
- skupianie się na pozytywach, teraźniejszości i przyszłości, a nie na porażkach i trudnej przeszłości;
- budowanie wizji na przyszłość i stawianie sobie konkretnych celów i możliwości;
- zwrócenie uwagi, że problematyczna rzeczywistość może zawierać elementy sugerujące rozwiązanie problemu;
- małe zmiany wywołują duże zmiany;
- patrzenie na problem z kilku perspektyw.
Model skoncentrowany na rozwiązaniu zakłada, że skupianie się wyłącznie na problemach nie jest skutecznym sposobem ich rozwiązywania. Zamiast tego kieruje się do domyślnych wzorców rozwiązań klientów. Ocenia je pod kątem skuteczności i modyfikuje lub zastępuje je skutecznymi metodami rozwiązywania różnych problemów.
Zasady terapii TSR (filozofia centralna)
Filozofia centralna TSR, którą kierują się terapeuci stosujący to podejście bazuje na 3 podstawowych zasadach:
jeśli coś działa, rób tego więcej
jeśli coś nie działa, nie rób tego więcej. Rób coś innego
jeśli coś się nie zepsuło, nie naprawiaj tego
Zasady te wywodzą się z faktu, że każdy człowiek jest inny, więc należy skupiać się na tym, co jest właściwe dla konkretnego klienta. Według pierwszej zasady filozofii centralnej TSR, jeśli dane podejście psychoterapeutyczne sprawdza się u klienta, to niezależnie od przyczyn, jest to skuteczne i warto to kontynuować. Druga zasada mówi, że jeśli coś dla danego klienta nie jest skuteczne, to kontynuacja schematu nie ma sensu. W takim wypadku trzeba szukać innych rozwiązań i podejść. Zgodnie z trzecią zasadą, nie powinno się komplikować i naprawiać niczego na siłę.
Powyższe trzy zasady filozofii centralnej mogą się wydawać oczywiste. Jednak najczęściej w życiu codziennym oraz w przypadku wielu innych podejść terapeutycznych, w wielu przypadkach nie są stosowane. Stanowią jeden z filarów stanowiących o skuteczności tego podejścia.
Początek tego nurtu psychoterapeutycznego sięga lat 70-tych ubiegłego wieku. Jego autorami są Steve de Shazer oraz Insoo Kim Berg, którzy inspirując się między innymi dorobkiem M. H. Ericksona rozwijali założenia nowatorskiego podejścia w Centrum Terapii Krótkoterminowej w Milwaukee (Brief Family Therapy Center) w Stanach Zjednoczonych. Bazowali również na metodach pracy stosowanych w Mental Research Institute w Palo Alto (USA).
De Shazer i Berg dostrzegli możliwość szybszego złagodzenia negatywnych objawów w nowej formie terapii, która kładła nacisk na szybkie, konkretne rozwiązywanie, a nie na ciągłą dyskusję o samym problemie.
Ile czasu trwa terapia?
Jest to terapia krótkoterminowa w ramach której rozwiązanie problemu dokonuje się zazwyczaj w relatywnie krótkim czasie – do 10 spotkań. Celem tego rodzaju terapii jest jak najszybsze znalezienie i wdrożenie rozwiązania, aby zminimalizować czas spędzony na pracy terapeutycznej i czas spędzony na zmaganiach i cierpieniu.
Naukowa skuteczność TSR
Wartość psychoterapii w pomocy osobom, które mierzą się z psychologicznymi trudnościami wszelkiego rodzaju, została potwierdzona przez liczne instytucje i badania. Także oddziaływania stosowane w oparciu o Podejście Skoncentrowane na Rozwiązaniach (PSR/TSR z ang. Solution Focused Brief Therapy – SFBT), należą do skutecznych, potwierdzonych w licznych badaniach form terapii, o takich samych efektach do tych osiąganych w pracy prowadzonej w oparciu o inne podejścia terapeutyczne (jak np. terapia poznawczo-behawioralna, systemowa, Gestalt itp.). Badania te potwierdzają, że efekty terapii prowadzonej w Podejściu Skoncentrowanym na Rozwiązaniach (PSR), są porównywalne (takie same, a w niektórych przypadkach nawet wyższe) do tych, prowadzonych w ramach innych modeli, a jednocześnie w przypadku TSR/PSR zmiany mogą być osiągane przy mniejszej średniej liczbie sesji terapeutycznych (Gingerich i in., 2012, Trepper i Franklin, 2012). Dodatkowo PSR oparte jest na współpracy między terapeutą a klientem, który w tym modelu jest równorzędnym partnerem terapeuty w budowaniu rozwiązań, co czyni terapię procesem bardziej neutralnym, łagodniejszym w odbiorze i mniej obciążającym tak dla klienta, jak i samego terapeuty (Medina i Beyebach, 2014). Założeniem podstawowym jest to, że w nurcie PSR/TSR ekspertem jest sam klient.
Badania nad skutecznością TSR prowadzone są już od wczesnych lat 80-tych XX w. Twórcy nurtu – Steve de Shazer i Insoo Kim Berg wraz z zespołem, już od początku swoich prac nad rozwojem tego podejścia, opierali je na analizie empirycznej stosowanych oddziaływań. PSR jest więc podejściem terapeutycznym opartym na dowodach już od momentu swojego powstawania, a nie jedynie na teorii, co miało miejsce przy tworzeniu wielu innych modeli terapeutycznych.
Wnioski z dziesięciu metaanaliz, licznych badań empirycznych i systematycznych przeglądów potwierdzają skuteczność PSR w pracy z dziećmi i młodzieżą (Carr, Hartnett, Brosnan, and Sharry, 2018; Gong and Xu, 2015; Gong and Hsu, 2017; Kim, 2008) oraz osobami dorosłymi (Kim, 2008; Kim et al, 2015; Schmit, Schmit, and Lenz, 2016). Badanie skuteczności dodatkowo odnosi się do konkretnych zagadnień i problemów, z którymi klienci zgłaszają się na terapię. I tak dla przykładu potwierdzono skuteczność PSR m. in. w terapii:
- problemów behawioralnych dzieci i młodzieży (Carr i in., 2017; Gong i Xu, 2015; Gong i Hsu, 2017);
- eksternalizacji problemów behawioralnych, w tym zaburzeń zachowania i zarządzania konfliktami (Kim, 2008; Stams, Dekovic, Buist i de Vries, 2006);
- depresji, lęku i budowaniu poczucia własnej wartości (Gong i Xu, 2015; Kim, 2008; Schmit i Schmit, 2016 oraz Habibi, Ghaderi, Abedini i Jamshidnejad, 2016);
- fobii społecznej (Atecs, Bünyamin; Genccdougan, Bacsaran, 2017);
- relacji małżeńskich (Dorche, Khadijeh Panahi; Kimiaei, Seyed Ali; Ghahramanzadeh, Melika, 2017);
- uzależnień (Kim, Brook i Akin 2018; Smock i in., 2008);
Ponadto TSR okazał się skuteczną metodą pracy w:
- obszarze przemocy domowej (McCollum, Stith i Thomsen, 2011,Stowarzyszenie Niebieska Linia 2018 nieopublikowane badania);
- uzyskiwaniu wsparcia w problemach zdrowotnych (Zhang, Franklin, Currin-McCulloch, Park i Kim, 2018);
- odbudowywaniu poczucia sprawczości u poparzonych pacjentów (Wang, Xiaomin, Yufeng i Jinxing, 2016);
- leczeniu pacjentów po udarze mózgu (Puchalska 2015).
Jedno z ostatnich badań (Kim i in., 2018) dotyczyło skuteczności TSR w pracy z rodzinami doświadczającymi traumy i nadużywania substancji odurzających. Efekty wskazały, że TSR było równie skuteczne, jak inne modele terapii oparte na dowodach.
Za: https://psttsr.pl/